Como rí no río a doncela

Como rí no río a doncela
11 de Xullo, 2021 - 09:51 h. | Publicada por Radio Fene

"...,, monarca escuro, distribuidor de meles e velenos, regulador de sales, de ti espero xustiza: Amo a vida: Cúmpreme! Traballa! Non deteñas o meu canto". Remata deste xeito o poema "Oda ao fígado" de Pablo Neruda. Unha sorte de "Oda ao fígado" pódese contemplar no monumento a este órgano do corpo, en Valón (Ferrol). 

Monumento ao fígado. Valón. Ferrol

A lenda do monumento indica: "O fígado, sé da vida. Adicado a D. Xaime Quintanilla Ulla, doutor. Ao longo da historia, o home persigueu sanar os seus males. Para axudarlle neste empeño, estás a facer un gran traballo. O noso agradecemento. Valón.1987". 

 

A idea desta curiosa homenaxe xurdeu nunha charla de Quintanilla en Valón nos anos 80. Foi alcalde de Ferrol entre 1979 e 1987 e médico de profisión. A charla era sobre as bondades do fígado e o primeiro rexedor indicou que o fígado ben merecía un monumento, "polo seu labor calado e eficaz na depuración do organismo". O doutor equiparou á dereita co corazón "que barulla moito e fai pouco" e ao fígado cun concelleiro de esquerdas "que desenvolve un labor calado e eficaz". A mensaxe non caeu en saco roto e a Asociación Veciñal de Valón púxose mans á obra e logrou axudas de diferentes organismos para afrontar a construción. O escultor de Magalofes Guillermo Feal realizou o monumento que se inaugurou o 26 de novembro de 1987. Ese día a poeta Laura Pérez Landeira leu a oda ao fígado de Pablo Neruda:

Modesto,
organizado
amigo,
traballador
profundo,
déixame darche a á
do meu canto,
o golpe
de aire,
o salto
da miña oda:
ela nace
da túa invisible
máquina,
ela voa
desde o teu infatigable
e fechado muíño,
entraña
delicada
e poderosa,
sempre
viva e escura.
Mentres
o corazón soa e atrae
a partitura da mandolina,
alí dentro
ti filtras
e repartes,
separas
e divides,
multiplicas
e engrasas,
sobes
e recolles
os fíos e os gramos
da vida, os últimos
licores,
as íntimas esencias.
Víscera
submarina,
medidor
do sangue,
vives
cheo de mans
e de ollos,
medindo e transvasando
na túa escondida
cámara
de alquimista.
Amarelo
é o teu sistema
de hidrografía vermella,
mergullador
da máis perigosa
profundidade do home,
alí escondido
sempre,
sempiterno,
na usina,
silencioso.
E todo
sentimento
ou estímulo
medrou na túa maquinaria,
recibiu algunha pinga
da túa elaboración
infatigable,
ao amor agregaches
lume ou melancolía,
unha pequena
célula equivocada
ou unha fibra
gastada no teu traballo
e o aviador equivócase de ceo,

o tenor derrúbase nun asubío,
ao astrónomo pérdeselle un planeta.
Como brillan arriba
os feiticeiros ollos
da rosa,
os beizos
do caravel
matutino!
Como ri
no río
a doncela!
E abaixo
o filtro e a balanza,
a delicada química
do fígado,
a adega
dos cambios sutís:
ninguén o ve ou o canta,
pero,
cando envellece
ou desgasta o seu morteiro,
os ollos da rosa acabáronse,
o caravel murchou a súa dentadura
e a doncela non cantou no río.
Austera parte
ou todo
da miña mesmo,
avó
do corazón,
muíño
de enerxía:
cántoche
e temo
coma se foses xuíz,
metro,
fiel implacable,
e se non podo
entregarme amarrado á pureza,
se o excesivo
manxar
ou o viño hereditario da miña patria
pretenderon
perturbar a miña saúde
ou o equilibrio da miña poesía,
de ti,
monarca escuro,
distribuidor de meles e velenos,
regulador de sales,
de ti espero xustiza:
Amo a vida: Cúmpreme! Traballa!
Non deteñas o meu canto.

 

Sociedade

Publica o teu comentario agora