Andan xa na mar os barcos de Burela e de Celeiro, e máis os dos portos do Cantábrico, á caza e captura do bonito. No profundo mar dos Azores os túnidos agardan o espertar do instinto primitivo da migración, movidos pola temperatura das augas, o plancto e as correntes. Desde maio ou xuño, atúns e bonitos tomaron a dirección das praias da desova; o golfo de Cádiz, o Mediterráneo, Portugal e o golfo de Biscaia. Polas costas permanecen ata finalizar o verán.

É moi fermosa a descrición que fai Ernest Hemingway en “A pesca do atún en España” un artigo publicado no ano 1922 no xornal canadense Toronto Star. Di así:

“O gran túnido é prateado e dunha cor azul de lousa e, cando salta no ar a carón do

barco, é coma un lóstrego cegador de azougue. Debe pesar unha 300 libras 

e salta coa furia e o entusiasmo dunha troita asalmoada do tamaño dun mamut

. Por veces cinco ou seis saltan a un tempo na baía de Vigo, co lombo fora da

auga e logo érguense cun salto enorme, tan limpo e

fermoso coma o brinco dunha troita acabada de pescar”.

Afirma Fausto Galdo no “Abecedario das mantenzas” que o bonito que se pesca na mariña de Lugo é o mellor do mundo, un exquisito túnido de tamaño medio, collido á cacea, é dicir, un a un e con anzol. Ben distinto ao capturado con redes de deriva que causan un grave impacto ecolóxico, maltratando aos animais, moídos trala agónica loita cas mallas.
Sarmiento afirmaba que os túnidos se asustan cos ruídos dos tronos e co estoupido das armas de fogo, afastándoos da costa.

O coruñés Joseph Cornide describe o bonito en 1788 pero non demostra aprecio por esta especie que di que consume a xente común , partido en anacos e conservado en pipas de salmoira, agás a ventresca máis delicada que se pon en escabeche ou empanada.

En San Cibrao cocíñase moi ben o bonito. Dicía Cornide que el cando tiña convidados, gustaba de sorprendelos coa ventresca na grella, un bocado exquisito. Os bonitos máis frescos son os idóneos para poñer no ferro quente, cortados en toros, adubados e cun grolo de aceite de oliva. Outro xeito de facelo é con salsa de carne: dourando o peixe enfariñado e deixándoo estufar, ben tapado cun caldo de carne, cebolas, viño e vinagre. Outro xeito aínda é poñelo asado en tarteira, tratado como calquera carne pois e forte e graxo. Non podemos esquecer o guiso mariñeiro, parello ao que os vascos chaman “marmitako”, con patacas, pementos e tomates. Cócense as patacas escachadas para espesar o guiso. Fai se o rustrido coa cebola, tomate e pementos, con viño branco, vinagre e pemento doce. O bonito cortado en dados grosos envolto en fariña antes de engadilo ao guiso.    E por certo, nada mellor que unha empanada de bonito fresco, ou o rolo de bonito, unha delicia. A tempada do bonito empezou en maio e dura todo o verán.